Psychiatra- kim jest i co leczy?

Do lekarza idziemy zazwyczaj wtedy, gdy coś nam dolega. Ból, cierpienie, objawy z którymi nie możemy sobie poradzić, skłaniają nas do podjęcia decyzji o wizycie u medyka. Gdy boli nas ząb, udajemy się do stomatologa. Męczący kaszel może nas zaprowadzić do lekarza rodzinnego, który zacznie leczenie lub skieruje na konsultacje do lekarza specjalizującego się w układzie oddechowym. A jeśli cierpimy psychicznie – u kogo szukać pomocy?

Psychiatra to osoba, która ukończyła studia medyczne i zrobiła dodatkowo specjalizację z psychiatrii dorosłych lub dzieci i młodzieży. To lekarz, który diagnozuje i leczy choroby i zaburzenia psychiczne. Jak każdego innego lekarza, obowiązuje go przestrzeganie Kodeksu Etyki Lekarskiej. Posługuje się konkretnym zestawem kryteriów diagnostycznych. W Polsce obowiązuje Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10, ustalona przez Międzynarodową Organizację Zdrowia. Psychiatra pomaga poradzić sobie z objawami zaburzeń lub chorób. Psychiatria jest dziedziną medycyny, dlatego psychiatrzy mogą stosować leczenie farmakologiczne i wypisywać recepty na leki, wystawiać zwolnienia lekarskie lub kierować do szpitala. Lekarz psychiatra przepisuje leki, które dobiera zgodnie z postawioną diagnozą, np.: antydepresanty, leki przeciwlękowe. Leczy farmakologicznie schizofrenię, stany psychotyczne i inne ludzkie dolegliwości związane ze zdrowiem psychicznym.

Do psychiatry możemy udać się bezpośrednio lub po tym, jak poradzi nam taką wizytę psycholog, psychoterapeuta lub lekarz pierwszego kontaktu. Sami również możemy zapisać się do psychiatry, jeśli od dłuższego czasu przeżywamy dyskomfort psychiczny, który utrudnia nam prawidłowe funkcjonowanie w naszych rolach społecznych. Na przykład, kiedy nie mamy siły chodzić do pracy, na uczelnię, do szkoły. Kiedy lęk jest tak silny, że zatrzymuje nas w domu lub gdy inni widzą znaczące zmiany w naszym zachowaniu, myśleniu, nastroju. Nagła zmiana sytuacji życiowej (śmierć bliskiej osoby, wypadek, utrata pracy) może znacząco wpłynąć na stan zdrowia psychicznego.

Niestety wizyta u psychiatry jest w naszym kraju nadal stygmatyzująca. Wstydzimy się, że ktoś pomyśli o nas źle. Warto przełamywać swoje obawy i korzystać ze wsparcia lekarza. Ustawienie leków może znacząco poprawić nasz komfort życia i pomóc w lepszym korzystaniu z psychoterapii. Potrzeba niezwykłej delikatności, kiedy chcemy komuś zaproponować konsultacje psychiatryczną, tłumacząc z jakich powodów warto udać się do medyka.

 Z jakimi problemami odwiedzić psychiatrę?

• zmiany nastroju,
• zmiany w naszym zachowaniu w relacjach rodzinnych i społecznych, np. wycofywanie się z nich, izolowanie się od otoczenia,
• zmiany aktywności – nadmierna lub zbyt słaba w porównaniu z okresem poprzedzającym pojawienie się zmian,
• gwałtowne zmiany w życiu, z którymi nie potrafimy sobie poradzić: śmierć bliskiej osoby, choroba, zwolnienie z pracy,
• ciągłe uczucie strachu, niepokoju,
• ciągłe uczucie smutku, przygnębienia, bezradności,
• ciągłe poczucie samotności,
• kiedy zauważamy, że staliśmy się bardziej nerwowi, nadwrażliwi, cały czas czujemy się atakowani i chcemy odpowiadać atakiem,
• gdy zauważamy rzeczy, słyszymy głosy, których inni nie dostrzegają,
• gdy mamy bóle głowy, występuje u nas drżenie rąk, nadmierna potliwość, kołatanie serca, a badania wykluczyły chorobę somatyczną (fizyczną),
• gdy nadużywamy alkoholu, leków, narkotyków, jesteśmy uzależnieni od hazardu, zakupów czy seksu.

 Lekarz zna się na układzie nerwowym, funkcjonowaniu mózgu i fizjologii człowieka. Psychiatra bada i pyta. Podczas konsultacji lekarskiej psychiatra zadaje dużo pytań: o samopoczucie, stan zdrowia somatycznego, sposób funkcjonowania, sytuacją życiową, choroby w rodzinie. Wszystko ma służyć dobrze postawionej diagnozie i odpowiedniemu doborowi sposobów leczenia. Konsultacja może zakończyć się wypisaniem recepty na leki i umówieniem się po kilu tygodniach na kolejną wizytę. Lekarz oceniając nasz stan zdrowia może wypisać nam zwolnienie lekarskie, skierowanie do szpitala. Psychiatra może zalecić psychoterapię (indywidualną, par, rodzinną, grupową) lub kontakt z psychologiem. Łączenie terapii farmakologicznej z psychoterapią (indywidualną, rodzinną, grupową) daje większe szanse na powrót do zdrowia lub poprawę funkcjonowania.

Karina Hanowska